Aydınlatma
1-ELEKTRİK TESİSATLARI
.
Bir binanın
elektrik tesisatı,aydınlatma, ısıtma,elektrikle işleyen gereçler
veuygulamalariçin güç temin eder.Bu sistem güvenlikli,emniyetli ve kullanışlı
olmalıdır.
. Elektrik enerjisi, devredeki iki nokta arasında
elektrik yükü farklılığı olduğu için, devrede bir iletken vasıtasıyla gezer. Bu
potansiyel enerji volt cinsinden ölçülür. Enerji akımının gerçek miktarı amper
cinsinden hesaplanır. Elektrik akımının hareketini sağlayan güç watt cinsinden
ölçülür.
.
Bir binaya
elektrik gücü, üretici firma tarafından sağlanır. Servis akımı öncelikle bir
sayaca ve akım kesici ana şaltere, daha sonra da bir elektrik tablosuna
bağlanır. Elektrik tablosu gelen güç kaynağını küçük ve daha kolay kontrol
edilebilir devrelere dağıtır ve devre kesicilerle fazla yüklenmelerini
engeller.
Bir içmimar için elektrik
tesisatı..
.
Elektrik
tesisatı, elektrik mühendisleri tarafından tasarlanır. İç mimar, elektrik
tesisatının iyi işlemesi için aydınlatma aygıtlarının, güç çıkışlarının ve
şalterlerin mekan içindeki yerlerinin belirlenmesinde etkili olur.
2-AYDINLATMALAR
. Bir ışık kaynağı
tarafından yayılan ve göz ile değerlendirilebilir ışınlar, ışık akımı olarak
adlandırılır. Her bir mekanda belirlenmiş bir yönde bir yüzeye çarpan ışık
akımı ışık kuvveti L’dir. “L” algılanan aydınlığın ölçüsüdür.
.
İçmekanda genelde
akkor lambası veya deşarj lambası kullanılır.
.
Akkor lambaları
beyaz renkli ışık veren, renkleri çok güzel bir şekilde yansıtan ve
yansımalarda çok iyi odaklama özelliğine sahip lambalardır.
. Deşarj lambaları ise genelde ön bağlantı cihazlı ve
gerektiğinde kontak şarjerli çalıştırılır. Gazışıl verimi yüksektir ve uzun
süre dayanıklıdır. Renk yansıması iyidir ve parlamaz. Sadece elektronik ön
bağlantı cihazı (EVG) ile çalışır.
Aydınlatmanın özellikleri
Ekonomik yönden en iyi aydınlatma çözümü, işlevsel ve
ergonomik gereksinimlere cevap vermesidir. Bu nicelik özelliklerinin yanı sıra,
aydınlatmanın nitelik bakımından da mimari kriterlere uyum sağlanması gerekir.
Aydınlatmanın nicelik
özellikleri
¨
Aydınlatma
seviyesi
¨
Işık yönü
¨
Parıltı
sınırlaması
¨
Parlaklığın
Dağılımı
¨
Işık Rengi ve
Rengin yansıması
Aydınlatma, elektrik
yoluyla sağlanır...
Bu yüzden de, elektrik tesisatını planlı bir şekilde yapmamız önemlidir.
Projenin çizim aşamasında elektrik tesisatı ve elektriğin yapı içeresindeki
dağılımı incelenenir ve en uygun şekilde projeye aktarılır.
Priz
Duvar
içine döşenmiş olan cereyan hattını, herhangi bir elektrikli aygıtı çalıştırmak
üzere kullanabilmemiz için kullanılan faz-nötr ve topraktan meydana gelen çıkış
hattıdır. Aydınlatma elemanları için kullanılan bazı prizlerin toprak hattı
yoktur. Prizler, sağ ve sol tarafta bulunan tırnaklar sayesinde sabitlenir.
Prizlerde kabloların gireceği ayaklar, ortası
delik bir küp şeklinde olup üst yahut yan taraflarından bir vida ile sıkılır.
Eğer ahşap üzerine priz monte edecekseniz, ağaç vidası kullanmalısınız.
Fiş
Bir
prizden alınan cereyanı, kablonun diğer ucundaki alete iletmekte kullanılır.
Evlerde kullanılan fişler, genellikle iki ayaklı olup, toprak olanların, toprak
hatları bu ayaklara dik olan çeperlerin ortasında bulunurlar. Prize sokulduğu
zaman, prizdeki toprak hattının metal ucu, bu oyuğa değerek devreyi tamamlar.
Priz Ve Fiş Uyumları
Fişlerin
prizlerle önemi büyüktür. Eğer, ince çubuklu bir fişi kalın delikli bir prize
sokarsanız, bu çubuklar tam anlamıyla priz deliklerinin metal aksamına
değmeyeceği için, rezistans yapar ve ısınırlar. Bu olay da zamanla prizin
kararmasına, metal ayakların erimesine sebep olur. Farkedilip,
değiştilmediğinde yangın çıkabilir. Onun için fiş ile prizin uyumu çok
önemlidir.
Elektrik Düğmesi
Duvar
içinden çekilen hat, tavana faz veya nötr olarak geldikten sonra, faz hattı,
duvar içinde tavana ulaşmadan önce butondan geçer. Geliş ve gidiş olarak
görünen bu iki kabloya, butonun ayaklarını bağlayarak vidalarını sıkınız.
Duvara monte etmek için, priz montajında olduğu gibi dış gövdeyi duvara sıkıca
bastırarak, sağ ve sol vidaları sıkarız.
İç Alanlarda Aydınlatma
Çeşitleri:
1-Simetrik Olarak
Doğrudan Aydınlatma
.
Bu aydınlatma
tarzı,genelde,çalışma odaları,toplantı yerleri ile insan trafiginin fazla
olduğu mekanların ışıklandırılmasında
tercih edilir.
.
Öngörülen
aydınlatma seviyesine ulaşmak için az bir elektirik enerjisine gerek duyulur.
.
İş ve toplantı
yerlerini ışıklandırmanın diyafram açısı 30’dur.Bu açının görme konforun
yükselmesi gerektiği durumda 40 veya daha fazla olması gerekir.
. Aydınlatma
tasarımında yayma açısı 70 ve 90 arasında olmalıdır.
2-Duvar
ışıklandırması doğrudan aydınlatma
.
Duvar kısmında
tüm duvarı kabsayarak ışıklandırma amaçlı kullanılır.
.
Odaya doğru
etkisi doğrudan ışıklandırma gibidir
3-Kontak raylı oda
bileşenleri ile duvar ışıklandırılması
.
Hacimsel oranlı
düzeysel duvar lambasıdır.
.
Işıklar arası
istenilen mesafe ışık gücünü 500 lüks’e kadar ulaştırır.
.
Akkor lambalar ve
akkor halojen lambaları ile kullanılabilir.
4-Duvar Işıklandırması
. Hacimsel oranı
yeterli olmayan duvar aydınlatması için kullanılır.
.
Halojen akkor lambası
ve florasan lambası takılabilir.
5-Huzmeli Aydınlatma
. Tavanın düzenli
aydınlatılmasında farklı aydınlatma tarzları mümkündür.
.
Dar olarak
bağlanan reflektör 40° kadar döndürülüp
360° çevrilebilir.
.
Halojen akkor
lamba ve özellikleri düşük voltlu halojen lamba kullanılır.
6-Dolaylı Aydınlatma
.
Az miktarda
ışıklandırma seviyesinde bile aydınlık görünümü verir ve yansımayla göz kamaştırmaması
ışık konsepsiyonunu belirler
.
Oda yüksekliğinin
yeterli olması ön koşuludur.
.
Işıklandırmanın
tavan mimarisine uyumlu olması gerekir.
.
İş yeri
aydınlatmasında,satıh parlaklığının 400 cd/m2 olmasına özen gösterilmelidir.
.
Doğrudan
aydınlatmaya nazaran üç misli daha fazla enerji tüketir.
7-Dolaylı-Doğrudan
Aydınlatma
.
Odanın aydınlık
görünümü ve kabul edilebilir enerji
tüketimi (%70 doğrudan,%30dolaylı) yeterli oda yüksekliğinde (h≥3 m) doğrudan ve dolaylı aydınlatma tercih edilir.
.
Öncelikle,halojen
akor lamba veya akkor lamba ile kombine
edilmiş florasan lamba ile kullanılabilir.
8-Tavan Aydınlatması
.
Tavan yüzeyinin
veya taban kısmının aydınlatılmasında kullanılır.
.
Halojen akkor lambası
veya floresan lambası ve yüksek basınç boşalmalı lamba önerilir.
9-Taban Aydınlatması
.
Öncelikle duvar
kısmının dekoratif aydınlatması için,ışık etkili,örn.renk filtreli ve prizmalı
olarak da kullanılabilir.
.
Sınırlı bir
şekilde tavan ve taban aydınlatması olarak da kullanılabilir.
10-Duvar
Işıklandırılması,Doğrudan-dolaylı Aydınlatma
.
Hacimsel oran
olmaksızın özellikle,sergilerde ve müze bölümlerinde kullanılır
.
Dikey aydınlatma
seviyesi olarak 50 lüks,ve 300 lüks sergilerdeki tipik gereksinimleri uyğulamak
içindir,akkor lambaları ve floresan lambaları tercih edilir.
11-Kontak Raylı Duvar
Aydınlatması
.
Dikey aydınlatma
seviyesi olarak 50 lüks,150 lüks ve 300 lüks sergilerdeki tipik gereksinimleri
uygulamak içindir;akkor lambalar ve floresan lambaları tercih edilir.
12-Kontak Rayında Işık
Yansıtıcı Aydınlatması
.
Tercih edilen
ışık yayma açısı: 10°’dir.(‘’spot lambaları’’),30° (flood lambaları’’),
90°(‘’aydınlatma projektörü’’). Işık konisinin değişimi yayıcılardaki mercekle
oluşur(oyma mercek ve fresnel mer ceği);
UV veya ır koruyucu filtreleri ve renkli filtreler ile görüş sahasının değişimi
oluşur.
.
Genellikle:müzelerde,sergilerde,vitrinlerde
kullanılır).
.
Dilimli ızgaralar
veya lamba siperlikleri ile parıltı giderilir.